หลายคนอาจไม่เคยรู้ว่า การปิดบ้านหรือคอนโดทิ้งไว้นานๆ โดยไม่มีการดูแลรักษา อาจนำมาซึ่งอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพได้ เรามีกรณีศึกษาที่น่าสนใจจาก นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบการหายใจ ที่ได้แชร์ประสบการณ์การรักษาผู้ป่วยที่ติดเชื้อแบคทีเรียจากห้องที่ปิดทิ้งไว้นาน มาเป็นบทเรียนให้ทุกคนได้ระวังกัน
กรณีศึกษาที่น่าตกใจ: ผู้ป่วยติดเชื้อจากห้องที่ปิดทิ้งไว้นาน
นายแพทย์มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบการหายใจและผู้ป่วยหนัก ได้เผยแพร่กรณีศึกษาที่น่าสนใจผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวเมื่อวันที่ 30 มกราคม 2568 เกี่ยวกับอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากห้องพักที่ปิดทิ้งไว้เป็นเวลานาน โดยเฉพาะการเป็นแหล่งเพาะเชื้อโรคในเครื่องปรับอากาศและเครื่องทำน้ำอุ่น
กรณีศึกษาเป็นผู้ป่วยหญิงอายุ 88 ปี ชาวกรุงเทพฯ ที่เดินทางไปพักผ่อนที่เขาใหญ่เมื่อวันที่ 13 มกราคม 2568 โดยเข้าพักในห้องคอนโดมิเนียมที่ไม่มีผู้อยู่อาศัยมาเป็นเวลาหลายเดือน หลังจากเข้าพักประมาณ 2 วัน ผู้ป่วยเริ่มมีอาการไข้และไอ โดยเริ่มจากมีเสมหะใสๆ ก่อนจะมีปริมาณมากขึ้น พร้อมกับมีอาการเหนื่อย แต่ไม่มีอาการน้ำมูก เจ็บคอ ปวดหัว หรือปวดเนื้อตัว
ผู้ป่วยได้เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในย่านปากช่อง ผลการเอกซเรย์ปอดพบความผิดปกติที่ปอดข้างซ้ายด้านล่าง การตรวจเสมหะไม่พบเชื้อวัณโรคหรือแบคทีเรีย และการเพาะเชื้อจากเลือดก็ไม่พบเชื้อ แม้จะได้รับยาปฏิชีวนะแล้วแต่อาการไม่ดีขึ้น จึงขอย้ายโรงพยาบาลในวันที่ 19 มกราคม 2568
การตรวจร่างกายที่โรงพยาบาลใหม่พบว่าระดับออกซิเจนที่ปลายนิ้วต่ำเพียง 87% จำเป็นต้องให้ออกซิเจน 2 ลิตรต่อนาที ผลการตรวจเพิ่มเติมพบฝ้าขาวในปอดข้างซ้ายด้านล่างและมีน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอดเล็กน้อย การตรวจทางห้องปฏิบัติการพบว่าเป็นการติดเชื้อแบคทีเรียลีจิโอเนลลา นิวโมฟิลา (Legionella pneumophila) ซึ่งเป็นสาเหตุของปอดอักเสบ
ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยา azithromycin และ levofloxacin ส่งผลให้อาการดีขึ้น หายจากอาการไอและเหนื่อย ระดับออกซิเจนกลับมาเป็นปกติจนไม่จำเป็นต้องใช้ออกซิเจนเสริม และเมื่อวันที่ 26 มกราคม 2568 ผลเอกซเรย์ปอดกลับมาเป็นปกติ
นพ.มนูญ อธิบายว่าโรคลีเจียนแนร์เป็นโรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนล่างแบบเฉียบพลัน ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียลีจิโอเนลลา นิวโมฟิลา ซึ่งพบได้ทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย โดยมักพบในแหล่งน้ำธรรมชาติและแหล่งน้ำที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น หอผึ่งเย็นในโรงแรมและโรงพยาบาล ถาดรองน้ำจากเครื่องปรับอากาศ และถังเก็บน้ำสำรองในระบบการกระจายน้ำ
ในกรณีนี้ เชื้อโรคอาจเติบโตในน้ำหรือเครื่องปรับอากาศภายในห้องที่ปิดทิ้งไว้นาน เมื่อผู้ป่วยอาบน้ำจากฝักบัวและเปิดเครื่องปรับอากาศ เชื้อโรคจึงกระจายในอากาศ และด้วยความที่ผู้ป่วยมีอายุมากจึงเป็นกลุ่มเสี่ยง เมื่อหายใจเอาเชื้อเข้าไปในปอดจึงเกิดปอดอักเสบภายใน 2 วัน อย่างไรก็ตาม ผู้ที่พักในห้องเดียวกันอีกคนหนึ่งซึ่งมีอายุน้อยกว่าและร่างกายแข็งแรงกว่าไม่ได้ติดเชื้อและไม่ป่วย ทั้งนี้ โรคนี้ไม่สามารถติดต่อจากคนสู่คนได้
อะไรคือสาเหตุของการติดเชื้อ?
แบคทีเรีย Legionella pneumophila สามารถเจริญเติบโตได้ในแหล่งน้ำหลายประเภท โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมที่ไม่ได้รับการดูแล เช่น:
- ถาดรองน้ำในเครื่องปรับอากาศ
- ระบบท่อน้ำที่ไม่ได้ใช้งาน
- ถังเก็บน้ำที่ไม่ได้มีการระบายหรือทำความสะอาด
- ฝักบัวและก๊อกน้ำที่ไม่ได้เปิดใช้เป็นเวลานาน
วิธีป้องกันอันตรายจากเชื้อโรคในห้องที่ปิดนาน
การป้องกันไม่ให้เกิดการสะสมของเชื้อโรคในห้องที่ไม่ได้ใช้งานเป็นเวลานาน มีวิธีการดังนี้:
การระบายอากาศในห้องอย่างสม่ำเสมอ
- ควรเปิดประตู หน้าต่าง และช่องระบายอากาศทุกบานเป็นประจำ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง
- ระยะเวลาในการระบายอากาศแต่ละครั้งควรนานอย่างน้อย 30 นาที เพื่อให้อากาศหมุนเวียนอย่างทั่วถึง
- หากเป็นไปได้ ควรติดตั้งพัดลมระบายอากาศเพื่อช่วยในการหมุนเวียนอากาศให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
- ในกรณีที่ห้องปิดมานาน ควรเปิดระบายอากาศทิ้งไว้อย่างน้อย 1-2 ชั่วโมงก่อนเข้าพัก
การจัดการระบบน้ำก่อนการใช้งาน
- เปิดก๊อกน้ำทุกจุดในห้องทิ้งไว้อย่างน้อย 5-10 นาทีก่อนใช้งานจริง
- ควรเปิดน้ำทั้งน้ำร้อนและน้ำเย็นเพื่อให้น้ำที่ค้างอยู่ในท่อไหลออกมาจนหมด
- สังเกตสี กลิ่น และความขุ่นของน้ำ หากพบความผิดปกติควรรอให้น้ำใสสะอาดก่อนใช้งาน
- ทำความสะอาดฝักบัว ก๊อกน้ำ และอุปกรณ์ที่สัมผัสกับน้ำทุกชนิดก่อนใช้งาน
การดูแลรักษาเครื่องปรับอากาศ
- ทำความสะอาดแผ่นกรองอากาศทุก 1-2 เดือน
- ล้างทำความสะอาดคอยล์เย็นและคอยล์ร้อนทุก 3-6 เดือน
- ตรวจสอบและทำความสะอาดถาดรองน้ำทิ้งเป็นประจำเพื่อป้องกันการสะสมของเชื้อโรค
- ควรจ้างช่างผู้เชี่ยวชาญมาตรวจเช็คและบำรุงรักษาระบบปรับอากาศอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง
การดูแลระบบน้ำในอาคาร
- ตรวจสอบคุณภาพน้ำในถังเก็บน้ำสำรองอย่างสม่ำเสมอ
- ทำความสะอาดถังเก็บน้ำทุก 6 เดือนถึง 1 ปี
- ตรวจสอบการรั่วซึมของท่อน้ำและซ่อมแซมทันทีที่พบปัญหา
- ติดตั้งระบบกรองน้ำและฆ่าเชื้อที่เหมาะสม
- มีการบันทึกและติดตามผลการตรวจสอบคุณภาพน้ำอย่างเป็นระบบ
และพูดถึงเรื่องการดูแลเครื่องปรับอากาศ “ร้านวัฒนาแอร์” เป็นผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมให้บริการครบวงจร ทั้งการล้างทำความสะอาด ตรวจเช็คระบบ และซ่อมบำรุง โดยทีมช่างมืออาชีพที่ผ่านการอบรมมาอย่างดี เรามีประสบการณ์ดูแลระบบปรับอากาศมากว่า 30 ปี พร้อมให้คำปรึกษาและบริการ 24 ชั่วโมง รับประกันผลงาน ราคายุติธรรม
หากคุณกำลังมองหาบริการดูแลเครื่องปรับอากาศที่ไว้ใจได้ โทรปรึกษาเราได้ที่ [084-139-5238] เรายินดีให้คำแนะนำและดูแลระบบปรับอากาศของคุณให้สะอาด ปลอดภัย และประหยัดพลังงาน เพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคนในครอบครัว.